Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg
De Bode Methode ®
collegiale feedback
‘de Bode Methode®’ is een vier stappenplan om ergernissen, afwijkend functioneren en afwijkend gedrag op de werkvloer, bespreekbaar te maken. Het houdt in dat je aan de hand van 7 hulpvragen je gaat voorbereiden op het komende gesprek, zodat je collega zich aan de gemaakte afspraken gaat houden. Hierdoor voel je je weerbaarder en zelfverzekerder en verbetert de sfeer aanzienlijk. Mocht dat allemaal tóch niet lukken, dan leert ‘de Bode Methode®’ je ook om niet bij de pakken neer te zitten, maar juist om door te pakken!
1. Bezinnen
Vaak heb je "het probleem" al eens eerder op een luchtige manier bespreekbaar gemaakt met je collega maar helaas, er verandert weinig tot niets. Het wordt tijd voor een andere aanpak.
'Bezint eer ge begint' is een bekend gezegde en dat betekent dat wij eerst gaan nadenken over de randvoorwaarden en enkele aanbevelingen.
Randvoorwaarden en aanbevelingen
- aanspreken: op jouw manier of volgens ‘de Bode Methode®’?
- ben je te veel geemotioneerd? Stel het gesprek nog even uit!
- praat onder vier ogen
- wacht niet te lang met het aanspreken
- bespreek chronisch afwijkend functioneren of afwijkend gedrag
- verzamel één of meerdere heterdaadjes, liefst niet via, via
- praat in de ’ik’ vorm
- spreek zonder oordeel
- laat de mening van collega's er buiten
Daarna gaan wij antwoorden bedenken op de 7 hulpvragen welke vanaf stap 2 vermeld staan, want hoe beter je beslagen ten ijs komt hoe groter de kans is dat de ander zijn gedrag gaat aanpassen. Goed voorbereiden is het halve werk. Als dat goed gebeurd is kunnen wij ons vooral concentreren op het andere halve werk: de uitvoering. Ook daar is nog veel te winnen.
2. Openen
1. Concretiseer het probleem
Welke voorbeelden heb je: de gebeurtenissen zelf, data/feiten uit het nabije verleden, wat is er gezegd, welke emotie was er, etc.
Benoem feiten zoals: ‘ik heb gezien dat…; ik hoorde je zeggen…;
ik zag de collega/klant/patient zo en zo reageren…’
2. Wat zijn de afspraken?
Kun je refereren aan gemaakte afspraken, protocollen, notulen, gedragsregels, etc? Zo ja, dan maakt dat je gesprek sterker. Immers, dit is niet alleen jouw mening, maar de mening/afspraak van de groep. Zijn er geen afspraken? Ook dan kun je het gesprek aangaan. Stel je dan meer kwetsbaar op, of benadruk je gevoel.
Enkele collega’s zijn hier best gevoelig voor.
3. Wat zijn de gevolgen voor jouw, de groep, de klant/patient, de sfeer
Dit is wellicht het meest belangrijke gedeelte van
‘de Bode Methode®’ en tevens ook het lastigste om goed onder woorden te brengen.
Dit is de reden waarom je de ander aanspreekt. Noem zo concreet mogelijk de gevolgen.
4. Wat is je openingszin?
Het is van groot belang om op een juiste wijze het gesprek te openen. De sfeer wordt zeker bepaald door het begin.
Je gaat het niet hebben over koetjes en kalfjes, maar over een belangrijk onderwerp. Zie het als een slechtnieuwsgesprek.
Je kunt de antwoorden die je hebt geformuleerd op de eerste 3 vragen, gebruiken om in ongeveer 10-20 seconden de opening neer te zetten. Duidelijk en niet aanvallend, hard op de inhoud, zacht naar de persoon.
Het is de bedoeling dat je collega na de opening met een reactie komt. Je nodigt haar meer uit om te gaan praten met een ‘open’ vraag dan met een ‘gesloten’ vraag.
3. Discusiëren
5. Welke tegenargumenten verwacht je?
Een enkele keer krijg je directe uitleg over het hoe en waarom.
Je krijgt de ware reden. Dat is mooi, want je geeft de ander de kans om het ware verhaal te vertellen. Geen tegenwerpingen, geen smoezen, maar uitleg waar je wat aan hebt en waar je verder mee kunt. Helaas, je krijgt zelden meteen begrip, een gemeend sorry, je hebt gelijk, het zal niet meer gebeuren.
Meestal krijg je eerst rookgordijnen, tegenwerpingen of vragen om meer uitleg. Je komt namelijk erg dicht bij het afwijkend functioneren of afwijkend gedrag van je collega.
Door je tijdens deze voorbeiding in te leven in je collega, laat je alle mogelijke ‘ja maars’ de revue passeren. Het kunnen er zo maar een aantal zijn.
6. Welke antwoorden heb je daar op?
Het is nuttig om ook al je antwoord klaar te hebben op de bovenvermelde tegenwerpingen.
Zo zuig je één voor één de rook uit het door je collega opgeworpen gordijn en zal alleen de kale vraag overblijven. Vluchten kan niet meer...
Zodra er een vraag komt over het waarom je ’zo moeilijk’ doet, hanteer je ‘de techniek van de kapotte grammofoonplaat’: herhaal wat je in je openingszin al hebt verteld. Dat was en is de reden voor dit gesprek! Het voordeel van het voorbereiden van de discussie is dat jij je vooral kunt concentreren op de gesprekstechnieken (zacht) en de emotie omdat je je al hebt voorbereid op de inhoud/feiten (hard).
Het is altijd mogelijk dat je collega met een tegenwerping komt welke je niet hebt voorbereid. Raak dan niet in paniek omdat je daar niet meteen een passend antwoord op hebt. Koop tijd!
Je kunt als volgt reageren: ‘daar overval je me mee…; daar moet ik verder over nadenken…daar kom ik zeker nog op terug…’
4. Eindigen
7. Wat wil je horen en wat ga je doen/zeggen als je niet tevreden bent met het antwoord?
Na de discussie (stap 3) zijn jullie:
- het min of meer eens geworden
- zijn er nog één of meerdere gesprekken nodig
- de ander laat blijken dat er geen gesprek meer mogelijk is.
Er is dus nu sprake van een conflict. Het is raadzaam om
een BAZO te hebben. Beste Alternatief Zonder Overeenkomst.
Dit komt uit de onderhandelingstechniek. Wat ga je doen als
je niet tevreden bent met het resultaat?
Ga je je zin doordrukken, toegeven, negeren of het hoger
opzoeken? Je hebt in ieder geval gezegd wat je dwars zit, ook
dat kan opluchten.